Το πρώτο ελληνικό σύστημα και αντίστοιχο σήμα ποιότητας αγροτικών προϊόντων είναι γεγονός. Και το όνομα αυτού AFQ (Activity Foodoxys Quality), ένα σύστημα που σχετίζεται με την ποιότητα βιοδραστικότητας του τροφίμου και είναι πνευματικό τέκνο της spin-off εταιρείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Foodoxys. Πρόσφατα το AFQ εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας (EUIPO) ως ευρωπαϊκό σήμα πιστοποίησης και συμπεριελήφθη στον επίσημο κατάλογο εγκεκριμένων σημάτων.
«Το νέο ευρωπαϊκό σήμα ελληνικής προέλευσης δίνει αυξημένες δυνατότητες για την αποτελεσματική και προσοδοφόρο κίνηση των ελληνικών προϊόντων σε όλη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης και όχι μόνο», λέει στην «Κ» ο Δημήτρης Κουρέτας, καθηγητής Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και από τους εμπνευστές του συστήματος, σημειώνοντας πως για την επιτυχία του στόχου αυτού προϋπήρξε εργασία ετών.
Το σύστημα ποιότητας AFQ δεν είναι μόνο ελληνικό, είναι και «διαφορετικό», καθώς εξετάζει ποιοτικούς δείκτες που μπορεί να αναδείξουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των ελληνικών αγροτικών προϊόντων.
«Κάθε προϊόν υποβάλλεται σε μια λεπτομερή αξιολόγηση της ποιοτικής εγγενούς σύστασής του, που έχει ως γνώμονα την υγεία και ευεξία του ανθρώπου. Στα αυστηρά πρωτόκολλα ελέγχου που υποβάλλεται, γίνεται εκτίμηση της ικανότητάς του να εξουδετερώνει ένα πλήθος τόσο συνθετικών όσο και φυσικών ελεύθερων ριζών. Παράλληλα ελέγχεται η ικανότητα προστασίας που παρέχει στο DNA από θραύσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε μεταλλάξεις. Τέλος, το προϊόν δοκιμάζεται ως προς τη δυνατότητά του να προστατεύει σημαντικά βιομόρια του οργανισμού, όπως τα λιπίδια, από οξειδωτικές βλάβες που συνδέονται με τον σύγχρονο τρόπο ζωής και τους ρυθμούς του και σχετίζονται σε μελέτες με καρδιοπάθειες, νευρολογικές παθήσεις και καρκίνο», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Κουρέτας.
Το AFQ εισάγει ένα νέο πρωτοποριακό σύστημα βαθμολόγησης και κατάταξης της ποιότητας αγροτικών προϊόντων από όλο τον κόσμο, στα οποία περιλαμβάνονται δημητριακά και προϊόντα που προέρχονται από αυτά, προϊόντα με βάση το κρέας και παρασκευάσματα κρέατος, γάλα, αυγά και προϊόντα από αυτά, εδώδιμα λίπη και έλαια, καφές, τσάι και προϊόντα του, ιχθυηρά και προϊόντα τους, διάφορα τρόφιμα φυτικής προέλευσης, ποτά, διατηρημένα τρόφιμα κ.ά.
«Η χώρα μας πρέπει να εκμεταλλευτεί την πιστοποίηση των προϊόντων, καθώς διαθέτει προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας και ποιότητας τα οποία δυστυχώς δεν έχουν αναδειχθεί. Το συγκεκριμένο σήμα πιστοποίησης αποτελεί ένα όπλο στα χέρια επιχειρήσεων και παραγωγών ώστε να δώσουν προστιθέμενη αξία στα προϊόντα τους», σημειώνει ο κ. Κουρέτας. «Κατά τη γνώμη μου και σύμφωνα με τις μετρήσεις που έχουμε ήδη κάνει, το ρύζι Στρυμόνα, το ντοματάκι Σερρών, τα φασόλια ορεινής Σερρών, η πατάτα Νευροκοπίου Δράμας, η μαύρη σταφίδα, το μέλι Αγράφων, το μέλι Χαράδρας Βίκου, το γίδινο γάλα Δυτ. Μακεδονίας, το σκόρδο Πλατυκάμπου είναι μερικά από τα πολλά αγροτικά προϊόντα με το υψηλότερο σκορ. Ομως απαιτείται περαιτέρω μελέτη», συμπληρώνει ο καθηγητής και εκ των συντελεστών της Foodoxys.
Σήμερα οι πιστοποιήσεις και τα ανάλογα σήματα έχουν γίνει απαραίτητα «διαβατήρια» για να ταξιδέψει ένα αγροτικό προϊόν. Τα σούπερ μάρκετ επιβάλλουν συγκεκριμένους όρους τυποποίησης, όπως και η βιομηχανία από τους παραγωγούς, ενώ και η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει θέσει συγκεκριμένους κανόνες. Μέσα στο πλαίσιο αυτό υπογραμμίζεται η ανάγκη όχι απλώς για συμμόρφωση με τη νομοθεσία, αλλά για ανάδειξη του ιδιαίτερου, του τοπικού και ειδικά του ποιοτικού από την άποψη της προστασίας του περιβάλλοντος και της θωράκισης του ανθρώπινου οργανισμού.
Ιδιωτικά πρωτόκολλα
Σήμερα, τα αγροτικά προϊόντα θα πρέπει να είναι πιστοποιημένα προκειμένου να διασφαλίζεται ότι ακολουθούνται ορθές γεωργικές πρακτικές σε θέματα καλλιέργειας, φυτοπροστασίας, συγκομιδής και διάθεσης. Η πιστοποίηση συνιστά ένα πρώτο βήμα, αλλά δεν αρκεί για τη διαφοροποίηση μιας επιχείρησης και των προϊόντων της ή ενός αγροτικού προϊόντος έναντι του ανταγωνισμού. Οπως σημειώνουν οι συντελεστές της Foodoxys, δεν είναι τυχαίο που ορισμένες βιομηχανίες μεταποίησης δεν αρκούνται πια μόνο στα πιστοποιητικά των προμηθευτών τους, αλλά προχωρούν στην έκδοση δικών τους απαιτήσεων μέσω ιδιωτικών πρωτοκόλλων, στα οποία «επιβάλλεται» να προσαρμοστούν οι προμηθευτές. Πρωτόκολλα που δίνουν έμφαση στο σημείο παραγωγής των αγροτικών προϊόντων, στο χωράφι και στον υπεύθυνο καλλιέργειας, στον παραγωγό και φυσικά στην ποιότητα των αγροτικών προϊόντων.
Το AFQ φιλοδοξεί να είναι η ελληνική και ποιοτική απάντηση στις σύγχρονες προκλήσεις.
